Volatilite, finansal piyasalarda fiyatların zaman içindeki oynaklık seviyesini ifade eden temel bir terimdir. Bir hisse senedinin, endeksin veya başka bir yatırım aracının fiyatında ne kadar ve ne sıklıkta değişiklik olduğunu gösterir. Bu değişimlerin büyüklüğü ve hızı volatilitenin temel ölçüsüdür.
Yüksek volatilite, fiyatların kısa süre içinde büyük sıçramalar yapabileceği anlamına gelir ve bu durum yatırımcılar için hem risk hem fırsat demektir. Örneğin, volatilitesi yüksek bir hisse senedi hızlı yükselişlerle yüksek getiri sağlama potansiyeline sahip olduğu gibi, ani düşüşlerle büyük zararlar da yaşatabilir. Düşük volatilite ise fiyatların daha stabil olduğu, riskin görece az olduğu piyasa koşullarını gösterir.
Volatilite, geçmiş fiyat hareketlerinden hesaplanan “gerçekleşen volatilite” ve geleceğe yönelik tahminleri ifade eden “beklenen volatilite” olmak üzere iki şekilde değerlendirilir. Özellikle opsiyon piyasalarında beklenen volatilite, yatırımcıların gelecekteki risk algısını anlamak için önemli bir göstergedir.
Piyasa koşulları, ekonomik veriler, jeopolitik gelişmeler gibi faktörler volatiliteyi etkiler. Kriz dönemlerinde volatilite artarken, piyasanın sakin olduğu dönemlerde düşer. Örneğin, küresel ekonomik belirsizliklerin arttığı zamanlarda Borsa İstanbul’da ve dünya borsalarında volatilite önemli ölçüde yükselir.
Yatırımcılar volatiliteyi risk yönetimi için kullanır. Risk toleransı düşük yatırımcılar volatilitesi düşük varlıklara yönelirken, yüksek risk alabilenler volatilitesi yüksek varlıklarda fırsat arar. Ayrıca volatilite endeksleri (örneğin VIX) piyasa duyarlılığını ölçmek için kullanılır.
Sonuç olarak, volatilite yatırım kararlarında dikkate alınması gereken kritik bir unsurdur. Fiyat hareketlerinin büyüklüğünü ve hızını anlayarak, yatırımcılar daha bilinçli kararlar verebilir ve risklerini yönetebilirler.
